Jak radzić sobie z trudnymi emocjami czyli Racjonalna Terapia Zachowania dla każdego

Jak poradzić sobie z trudnymi momentami w życiu czyli Racjonalna Terapia Zachowania

RTZ czyli Racjonalna Terapia Zachowania to metoda stworzona dla każdego, jako zestaw skutecznych narzędzi do autoterapii stworzony przez amerykańskiego psychologa i psychiatrę
dr Maxie C. Maultsby’ego. Narzędzia te opracował dla swoich dzieci i pacjentów, żeby pomóc im w kontrolowaniu własnych emocji i przyjęciu odpowiedzialności za nie.  Jego metoda oparta jest  na teoriach uczenia i neurofizjologii, koncentruje się głównie na możliwościach zmiany niezdrowego, ograniczającego sposobu myślenia.  Dotyczą zmian w obszarze zasad semantyki, zmiany nawyków poznawczo-emocjonalnych oraz zasad racjonalnego myślenia.

Założeniem RTZ jest to, że ludzi nie denerwują, złoszczą czy smucą same fakty, tylko te uczucia wywołują przekonania o tych faktach. Chodzi o nasze interpretacje, które powstają w ramach subiektywnego myślenia o jakimś wydarzeniu, które nas spotkało lub tylko o nim myślimy.  Dlatego też człowiek ma dwa rodzaje osobistych przekonań: racjonalne i irracjonalne.

Racjonalne przekonania są elastyczne, logiczne, zgodne z rzeczywistością i służą zdrowiu psychicznemu oraz ulepszaniu siebie i relacji z innymi, np.
 „Chciałbym być doceniony, ale nie muszę i tak znam swoją wartość”
„Akceptuję samego siebie, nawet jeśli nikt mnie nie docenia”

Zdrowie psychiczne burzą nieracjonalne przekonania, które są szkodliwe, nielogiczne, sztywne i niezgodne z rzeczywistością, np.
„ Nikt mnie nie docenia, jestem nic nie warta”
„Jestem bezwartościowy”
 „Życie jest złe”
 „Ludzie są podli, wszyscy są przeciwko mnie””

Mamy tendencję do bycia Uczuciowcami bardziej niż Myślicielami, a to znaczy że większość próbuje poczuć się lepiej bez poprawy swojego myślenia.  Jest to zasadnicza przyczyna tego, że często nadużywamy legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych, aby poprawić swój nastrój, poradzić sobie z niechcianymi emocjami.

Epiktet powiedział kiedyś , że  
„To nie rzeczy nas smucą ale to w jaki sposób je widzimy”

Zatem, u podstaw racjonalnej terapii zachowania jest praca nad irracjonalnymi myślami i promowanie zdrowych przekonań.

ABCD emocji – podstawowy model terapeutyczny RTZ

 A to  zdarzenie aktywujące czyli coś, na co reagujemy, coś co nas poruszyło, co wywołało jakiś efekt

 B to myśli,  opinie, przekonania

 C pokazują  emocje, a więc to co czujemy.  To są konsekwencje tego, w jaki sposób coś, co się zdarzyło zostało przez nas zinterpretowane

 D to działania czyli to co zrobiliśmy w wyniku A,B i C

 Ważne jest zobaczyć,  jakie mam myśli, dostrzegać je.  To nie znaczy, że muszę podążać za tymi myślami, że muszę je od razu realizować, przekuć w działanie

  Koan buddyjski pokazuje jak to działa:

                Widzę tygrysa  
                 Myślę że jestem w niebezpieczeństwie 
                Boję się
                Uciekam

 Przeszłość jest przeszłością, nie możemy jej zmienić.  To co możemy, to zmienić nasze myślenie o przeszłości na przykład poprzez aktywną pracę nad teraźniejszością.  W ten sposó mamy wpływ na przyszłość.

 Różnie nazywamy to co się dzieje, co myślimy, co czujemy i jak reagujemy. 

Czym może być A B C D:

 A  fakty, zdarzenia aktywujące, bodziec, wyzwalacz, sytuacja, wydarzenie, doświadczenie

 B  myśli, założenia, przekonania, osądy, interpretacje, stwierdzenia, moje zdanie, postrzeganie, moja prawda, racjonalna/ nieracjonalna, adaptacyjne/ nieadaptacyjne, zdrowe/ niezdrowe, błędne/ bezbłędne, pomocne/ autodestrukcyjne, konstruktywne/ niekonstruktywne, z sensem/bez sensu.

 C emocje, uczucia np. złość, smutek, lęk, radość, wstręt, zdziwienie ,strach.
Trzeba uważać na uczucia rzekome, tj. pominięty, wykorzystywany, zlekceważony, zmanipulowany, sprowokowany, niedoceniony, niechciany, nieważny. One nie odnoszą się do uczuć tylko są wyrazem przekonań.

 D działania.  Brak działania to też działanie! Zachowanie  to też reakcja z ciała. D to rwakcje somatyczne i behawiorlane.

Jak to może wyglądać w praktyce:

  A – córka wychodzi wieczorem do przyjaciółki. Umawiacie się, że jak dojedzie na miejsce, da ci znać. Mija pół godziny, godzina, półtorej nie ma wiadomości.

  B  – zaczynasz myśleć: czy coś się stało? może wypadek? może ktoś ją napadł? Być może potrzebuje pomocy!

  C – zaczynasz odczuwać niepokój  i lęk

  D – chodzisz z miejsca na miejsce, od okna do okna, co chwilę sprawdzasz telefon, sprawdzasz czy się nie rozładował. W końcu dzwonisz a jej telefon dzwoni u siebie w domu, zapomniała go. W końcu przychodzi  wiadomość na Messengerze, córka napisała: mamo,  zapomniałam telefonu i jestem na miejscu, wszystko ok.

    Pojawia się ulga

  W takiej sytuacji przyjrzyj się sobie,

• zaobserwuj u siebie, co w tym czasie się działo w twoim ciele, w twoim umyśle, co działo się z tobą zanim dowiesz się czy wszystko ok.
• spróbuj zaobserwować, które momenty w twoim życiu właśnie w takim schemacie przebiegają

                                          „Wszystko co słyszymy jest opinią a nie faktem
                                         Wszystko co widzimy jest perspektywą a nie prawdą”
                                                                                                             Marek Aureliusz

 Stąd różne w nas emocje różnie możemy widzieć świat

 Kiedy nauczysz się stosować model ABCD będzie ci łatwiej podchodzić do różnych życiowych sytuacji

        Korzyści ze stosowania RTZ

• łatwiej zmienić własne przekonania niż próbować zmienić innych i nasze otoczenie
• często jesteśmy przywiązani do tego, że ktoś powinien się zmienić być inny
• łatwiej nam zrozumieć innych- nie możemy zmienić wszystkiego ale możemy zmienić nasze przekonania,  myśli czy opinie

       Taki paradoks :

                                                  „Ludzie twierdzą, że nie mogą siebie zmienić,
                                                  natomiast uparcie próbują zmienić innych”
                                                                                                               Albert Ellis

     Jeśli chcesz nauczyć się zmieniać niezdrowe przekonania na zdrowe, jeśli chcesz lepiej radzić sobie w   trudnych, emocjonalnych momentach, jeśli chcesz zmienić swoje podejście do trudnych  momentów,które przecież będą się zdarzać w twoim życiu – skontaktuj się , umów na wizytę, nauczę cię jako to    zrobić.